Những gì đang diễn ra trong Não của một Chuyên Gia Trì Hoãn

Chuyên gia trì hoãn là ai?

Ai cũng đang là một chuyên gia trì hoãn, lúc bạn là sinh viên, lúc bạn dễ dãi với bản thân mình, bạn luôn biện hộ để có thể ngủ ngon,… và rồi đến khi gần cuối công việc thì bạn mới nhận ra là đã không còn kịp.

Video của Tim Urban nói rất hay và cho bạn biết được trong não của những người này đang sảy ra vấn đề gì. Những chuyên gia trì hoãn có khác người không trì hoãn ra sao.

Chủ để: Não của những người trì hoãn đang có gì trong đó

Video của Tim Urban nói về chuyên gia trì hoãn

Khi còn học đại học, tôi học hành chính quốc gia, có nghĩa là tôi phải viết rất nhiều tiểu luận.Ngày nay, khi sinh viên viết một tiểu luận, có lẽ họ phân chia công việc giống đồ thị này. Vậy, bạn biết đấy —00:25

(Cười)00:26

bạn bắt đầu từ từ nhưng bạn hoàn thành đủ trong tuần đầu và với thêm một chút mỗi ngàycông việc hoàn thành, mọi thứ đúng hẹn.00:34

(Cười)00:35

Và tôi cũng đã muốn làm như thế. Kế hoạch là như thế. Tôi cần bắt đầu ngay, nhưng trên thực tế, khi có tiểu luận thì tôi lại làm giống như thế này.00:46

(Cười)00:48

Và điều đó xảy ra với mọi tiểu luận tôi viết00:51

Nhưng rồi tôi phải làm luận văn dài 90 trang, một bài viết mà bạn cần phải bỏ ra cả năm trời.Và tôi biết với một bài như thế, tôi không thể làm như tôi vẫn làm. Nó là một dự án quá lớn.Vậy là tôi lên kế hoạch, và tôi quyết định làm như thế này. Đây là kế hoạch cho cả năm. Tôi sẽ bắt đầu nhẹ nhàng, và tăng tốc vào những tháng giữa và rồi ở giai đoạn cuối, tôi muốn chạy hết tốc lực giống như những bậc thang nhỏ Đi lên những bậc thang nhỏ khó như thế nào nhỉ? Không quá khó phải không?01:23

Rồi, điều buồn cười nhất đã xảy ra. Những tháng đầu? Chúng đến rồi đi, và tôi đã không thể làm gì. Vậy là tôi điều chỉnh lại kế hoạch01:31

(Cười)01:32

Và rồi —01:33

(Cười)01:35

Nhưng rồi những tháng giữa cũng trôi qua, và tôi không viết được chữ nào, và như thế tôi ở đây. Và rồi hai tháng trở thành 1 tháng, rồi thành 2 tuần. Và một ngày nọ tôi thức dậy còn 3 ngày nữa là hết hạn, vẫn chưa viết được từ nào, và tôi đã làm điều duy nhất tôi có thể: viết 90 trang trong 72 giờ, thức trắng không phải 1 mà là 2 đêm — con người không được sinh ra để thức hai 2 đêm liền– Tôi chạy nước rút đuối dần, đuối dần, và đã hoàn thành vừa đúng hạn.02:11

Tôi nghĩ tôi tiêu đời rồi. Nhưng 1 tuần sau tôi nhận điện, gọi từ nhà trường Họ nói,” Có phải Tim Urban không?” Tôi nói “Đúng.” Họ tiếp, ” Chúng tôi cần nói về luận văn của bạn.” Tôi trả lời, “Vâng.” Và họ nói, “Đó là luận văn tốt nhất mà chúng tôi từng thấy.”02:29

(Cười)02:32

(Vỗ tay)02:36

Điều đó đã không xảy ra.02:38

(Cười)02:40

Nó là một luận văn rất rất tồi.02:43

(Cười)02:45

Tôi chỉ muốn được hưởng cái giây phút mà quý vị nghĩ, “Tên này khá thật!”02:51

(Cười)02:52

Không, không, luận văn đó tồi lắm. Dù sao thì hôm nay tôi cũng là 1 blogger. Tôi viết blog Wait But Why. Và cách đây vài năm, tôi quyết định viết về bệnh trì hoãn. Thái độ của tôi luôn làm nhữngngười không trì hoãn quanh tôi thấy bối rối và tôi muốn giải thích cho những những người không trì hoãn trên thế giới chuyện gì xảy ra trong đầu của những người trì hoãn và vì sao ta lại như vậy Bây giờ, tôi có một giả thuyết rằng não của người trì hoãn rất khác biệt với não của người bình thường. Và để kiểm tra, tôi đến một phòng chụp MRI để scan não của tôi và não của một người không trì hoãn rồi tôi so sánh. Tôi có mang theo đây để các bạn xem. Tôi muốn bạn xem thật kỹ liệu bạn có thể thấy sự khác biệt không. Tôi biết nếu bạn không phải chuyên gia về não, thì không dễ gì, nhưng cứ xem đã, được chứ? Đây là não của một người không trì hoãn03:43

(Cười)03:46

Bây giờ … đây là não của tôi.03:50

(Cười)03:55

Có một sự khác biệt. Cả hai não đều có Người Quyết Định theo Lý Lẽ, nhưng não người trì hoãn còn có thêm Con Khỉ Vui Vẻ Thoáng qua Điều đó có nghĩa gì đối với người trì hoãn?Điều đó có nghĩa là tất cả đều ổn cho đến khi việc này xảy ra.04:10

[Đây là lúc tuyệt vời để làm việc.] [Không]04:12

Vậy Người Quyết Định theo Lý Lẽ lập luận và quyết định làm điều hữu ích, Nhưng Chú Khỉ không thích cách làm này, vậy là chú giành lấy vô lăng, và nói, “Thôi, ta hãy đọc hết trang Wikipedia về Nancy Kerrigan hay vụ Tonya Harding, vì tôi chợt nhớ ra là điều đó mới xảy ra.04:28

(Cười)04:29

Rồi —04:30

(Cười)04:31

Rồi chúng ta sẽ tới tủ lạnh, để xem thử có cái gì mới trong 10 phút vừa qua không. Sau đó, chúng ta sẽ lên YouTube bắt đầu với video của Rechard Feynman nói về nam châm xem thoải mái và kết thúc bằng những phỏng vấn với mẹ của Justin Bieber.04:47

(Cười)04:49

“Tất cả điều đó sẽ tốn 1 ít thời gian, vậy là hôm nay chúng ta sẽ không có thời gian để làm việc. Xin lỗi!”04:55

(Thở dài)04:58

Bây giờ, cái gì xảy ra ở đây? Con Khỉ Vui Vẻ Thoáng Qua không phải là người mà bạn muốn để đứng sau tay lái Nó sống hoàn toàn ở thời khắc hiện tại. Nó không có kí ức về quá khứ, không biết đến tương lai, và nó chỉ quan tâm đến hai thứ: dễ dàng và vui vẻ.05:16

Trong thế giới loài vật, điều đó ổn. Nếu ta là một con chó và nếu ta dùng trọn đời để không làm gì khác ngoài những việc dễ và vui, thì đó là một thành công lớn!05:25

(Cười)05:27

Và đối với Chú Khỉ này, con người cũng chỉ là 1 giống vật khác. Bạn phải có giấc ngủ ngon, ăn uống đầy đủ và truyền giống để có thế hệ sau, cách này có lẽ ổn trong thời nguyên thủy.Nhưng, thực ra, chúng ta không sống trong thời nguyên thuỷ. Chúng ta ở nền văn minh tiến bộ, Chú Khỉ này không biết đó là gì. Đó là lý do ta có một anh chàng khác trong não, Người Quyết Định theo Lý Lẽ, người mà cho ta khả năng làm những thứ khác với động vật. Chúng ta có thể thấy trước tương lai. Chúng ta có thể thấy được bức tranh lớn. Chúng ta có thể lập các kế hoạch dài hạn. Và anh chàng ấy có thể tính hết những thứ đó. Và anh ấy chỉ muốn ta làm những gì nên làm ngay bây giờ. Đôi khi cũng nên làm điều dễ dàng và vui vẻ như khi bạn ăn tối hay đi ngủ hay hưởng sự nhàn rỗi xứng đáng. Đó là lý do có sự chồng lấn. Đôi khi cả hai đồng ý với nhau. Nhưng có những lúc, làm những việc khó và không vui vẻ thì có ý nghĩa hơn vì lợi ích toàn cục. Đó là lúc ta mâu thuẫn. Với người trì hoãn mâu thuẫn luôn có xu hướng chắc chắn làm cho ta tốn rất nhiều thời gian trong vùng màu cam một nơi dễ và vui, hoàn toàn bên ngoài Vùng Có Nghĩa. Tôi gọi đó là Vùng Đất Ăn Chơi Tăm Tối.06:42

(Cười)06:43

Vùng Đất Ăn Chơi tăm tối là một nơi mà tất cả các bạn trì hoãn biết rất rõ. Đó là nơi xảy ra hoạt động vui thú vào lúc mà các hoạt động này không nên xảy ra. Sự vui vẻ của bạn ở Vùng Vui Thú Tăm Tối thật ra chẳng vui, vì không cố gắng cũng có được, và nó có vẻ tội lỗi, sợ hãi, lo lắng, mặc cảm — tất cả những cảm giác của việc trì hoãn Và câu hỏi là, trong trường hợp này, với Chú Khỉ sau tay lái, làm thế nào mà người trì hoãn tự mình đến được vùng màu xanh này, một nơi ít thú vị, nhưng nơi mà những điều thật sự quan trọng xảy ra?07:17

Vâng, hóa ra những người trì hoãn có một thiên thần bản mệnh, thiên thần này luôn nhìn họ và canh chừng họ trong những phút giây đen tối — thiên thần đó được gọi là Quái Vật Hoảng Sợ07:30

(Cười)07:34

Con quái vật này thường ngủ suốt, nhưng nó thình lình thức dậy vào lúc công việc hết thời hạn hay là lúc có nguy cơ bị bẽ mặt, một nguy hiểm nghề nghiệp hay một hệ quả đáng sợ. Và quan trọng, nó là đối tượng duy nhất làm Chú Khỉ khiếp sợ. Gần đây nó đã xuất hiện đúng lúc trong đời tôi, vì người của TED báo cho tôi khoảng 6 tháng trước và mời tôi nói chuyện tại hội thảo TED.08:01

(Cười)08:07

Đương nhiên tôi đồng ý. Tôi luôn mơ ước được khoe là đã phát biểu tại hội thảo của TED.08:12

(Cười)08:16

(Vỗ tay) Nhưng trong sự phấn khích này, Người Quyết Định theo Lý Lẽ dường như có cái gì đó khác trong đầu. Anh ta nói : “ta đã hiểu rõ việc ta vừa nhận phải không? Ta biết là việc này sẽ tới một ngày nào đó trong tương lai? Ta cần ngồi lại và làm việc ngay bây giờ.” Và Chú Khỉ nói; ” Hoàn toàn đồng ý, nhưng cứ mở Google Earth cái đã rồi phóng to vào vùng nam Ấn Độ, khoảng cách 60m trên mặt đất và lăn chuột lên khoảng hai tiếng rưỡi cho tới khi ta đến đỉnh của nước này, để ta cảm thấy thoải mái hơn về Ấn Độ.”08:49

(Cười)08:55

“Đó là nguyên một ngày của tôi.”08:56

(Cười)09:00

Rồi 6 tháng chỉ còn 4 rồi còn 2 rồi còn 1, Bên TED quyết định giới thiệu các thuyết trình viên.Và tôi mở trang web, và có thấy mặt của tôi lồ lộ nhìn tôi. Hãy đoán xem ai thức dậy đây?09:13

(Cười)09:17

Con Quái Vật Hoảng Sợ bắt đầu nổi khùng, và vài phút sau, toàn hệ thống chìm trong cơn khủng hoảng.09:22

(Cười)09:27

Và Chú Khỉ — Hãy nhớ, nó rất sợ Quái Vật Hoảng Sợ — phụt, nó biến lên cây! Và cuối cùng thì, Người Quyết Định theo Lý Lẽ đã có thể quay lại tay lái và tôi bắt đầu làm bài thuyết trình.09:37

Con Quái Vật Hoảng Sợ là nguồn giải thích cho tất cả những hành động điên rồ của người trì hoãn, như là cách mà ai đó như tôi đã làm trong hai tuần mà vẫn chưa thể bắt đầu phần mở bài, rồi kỳ diệu thay, tìm thấy đạo lý làm việc tuyệt vời để thức suốt đêm và viết ra tám trang.Toàn bộ câu chuyện này, với 3 nhân vật — là hệ thống của người trì hoãn. Nó không hay ho gì, nhưng cuối cùng thì nó cũng chạy. Đây là điều tôi quyết định viết trên blog cách đây vài năm.10:09

Khi tôi viết, tôi rất ngạc nhiên về sự phản hồi của độc giả. Có đến hàng ngàn email đã gửi đến, từ nhiều hạng người từ nhiều nơi trên thế giới, làm việc trong nhiều lĩnh vực. Họ là những y tá, nhân viên ngân hàng họa sỹ, kỹ sư và nhiều nhiều nghiên cứu sinh.10:24

(Cười)10:26

Họ viết, nói giống nhau: “Tôi cũng bị y như vậy.” Nhưng điều đáng chú ý lại là sự trái ngược giữa bài viết nhẹ nhàng của tôi và nội dung nặng nề trong các emails này. Những người này viết với sự thất vọng nặng nề về những hậu quả mà trì hoãn đã gây ra trong đời họ, về điều mà Chú Khỉ này đã gây ra cho họ. Nhưng tôi lại nghĩ, nếu hệ thống của người trì hoãn vẫn hiệu quả, thì chuyện gì đang xảy ra? Tại sao những người đó lại khổ vậy?10:55

Vâng, hóa ra có hai loại trì hoãn. Những câu chuyện tôi nói hôm nay, những ví dụ mà tôi đưa ra, tất cả đều có thời hạn. Và khi có thời hạn, thì trì hoãn cũng chỉ ảnh hưởng trong ngắn hạnvì Quái Vật Hoảng Sợ sẽ nhảy vào. Nhưng có một loại thứ hai xảy ra khi mà không có thời hạn. Nếu bạn muốn có một nghề nghiệp mà bạn là người tự khởi xướng — như là trong nghệ thuật, hoặc tự mở công ty — lúc đầu không có thời hạn cho những thứ này, vì chưa có gì xảy ra cả, sẽ không có gì cả cho đến khi bạn lao vào việc để lấy đà và làm việc tích cực. Cũng có nhiều thứ quan trọng bên ngoài công việc không hề có thời hạn, như là gặp gia đình hay tập thể dục và chăm sóc sức khỏe, giữ các mối quan hệ hay chấm dứt các quan hệ không ổn.11:39

Nếu động lực duy nhất của người trì hoãn để làm những việc khó khăn đó là Quái Vật Hoảng Sợ, thì đó là vấn đề, vì trong tất cả những tình huống không có thời hạn đó, Quái Vật Hoảng Sợ sẽ không thức dậy. Không có gì làm nó thức dậy, vậy là sự trì hoãn sẽ không dừng lạichúng kéo dài mãi. Và chính sự trì hoãn dài hạn này không dễ bị phát hiện và ít được nói đếnhơn cái trì hoãn vì ham vui ngắn hạn, và có thời hạn. Ta thường chịu đựng loại này lặng lẽ và riêng mình ta. Nó có thể là nguồn gốc của nỗi đau khổ dài hạn và những luyến tiếc cùng cực.Tôi nghĩ, đó là lý do nhiều người gửi email cho tôi, và là lý do họ bị rơi vào hoàn cảnh tồi tệ như vậy. Không phải họ đau khổ vì đang cố nhồi nhét cho một dự án nào đó. Mà chính sự trì hoãn dài hạn làm cho họ cảm thấy như là khán giả ngồi xem chính cuộc đời của họ. Những thất vọng không phải là họ đã không thể thực hiện ước mơ; mà chính là họ đã không thể bắt đầu đuổi theo giấc mơ đó.12:36

Vậy tôi đọc các emails đó và tôi đã thoáng thấy — rằng tôi không nghĩ có người không trì hoãn trên đời. Đúng vậy — tôi nghĩ tất cả chúng ta đều là người trì hoãn. Nhưng không phải tất cả đều gặp khó khăn, như một vài người trong chúng ta12:53

(Cười)12:54

và vài người trong các bạn luôn đúng thời hạn, nhưng nhớ rằng: ngón đòn lém lĩnh nhất của Chú Khỉ là khi thời hạn không có.13:03

Tôi muốn chỉ cho bạn thấy điều này nữa. Tôi gọi đó là Lịch Cuộc Đời. Mỗi một ô là một tuần trong 90 năm cuộc đời. Không có nhiều ô lắm đâu nhất là khi chúng ta đã sử dụng không ít ô rồi. Vậy tôi nghĩ chúng ta cần nhìn thật cẩn thận tấm lịch này. Chúng ta cần nghĩ về những việc chúng ta đang trì hoãn vì mỗi người đều đang trì hoãn làm một việc gì đó trong đời mình.Chúng ta cần nhận ra Chú Khỉ Vui Vẻ Thoáng Qua. Đó là điều tất cả chúng ta cần làm. Và bởi vì chúng ta không có nhiều ô thời gian trong lịch, chúng ta phải làm việc đó ngay hôm nay13:45

À, có thể chưa phải hôm nay, nhưng …13:48

(Cười)13:50

Các bạn biết đó. Sớm thôi.13:53

Cảm ơn.13:54

(Vỗ tay)

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *